Noc Naukowców 2022

Na wykładzie przedstawione będą matematyczne aspekty modeli astronomicznych: Ptolemeusza, Keplera i Kopernika.

Pokazy robotów – demonstracja możliwości robotów edukacyjnych m.in. Photon, Dash, Sphero i LEGO.

Wykład popularnonaukowy na temat hazardu. W trakcie zajęć przyjrzymy się matematycznym aspektom gier hazardowych (częstość zdarzeń, prawdopodobieństwo, wartość oczekiwana). Sprawdzimy, jak łatwo wpaść w pułapki prawdopodobieństwa i oszukać umysł. Przekonamy się m. in., jak ustawiać gry i dlaczego nie warto kupować zdrapek.

Niezmienniki pozwalają nam na stwierdzenie, czy dwa obiekty są „takie same”. Wykład ma na celu pokazanie przykładów niezmienników oraz ich zastosowań w różnych działach matematyki. Będzie to matematyka zupełnie odmienna od tej szkolnej. Zastanowimy się między innymi, czy da się rozplątać zasupłaną linę, jak zliczyć „dziury” w znanych nam bryłach, dlaczego rosyjski matematyk zrezygnował z zostania milionerem, a także polecimy w kosmos z bardzo długą liną.

Wzór Stirlinga przybliżający wartość silni jest powszechnie używany w matematyce dyskretnej i nie tylko. Podczas wykładu przebędziemy podróż po różnych zagadnieniach kombinatoryczno-geometrycznych, dzięki którym dowiemy się, jak i dlaczego ten wzór działa.

Dlaczego to właśnie koło ma największe pole ze wszystkich figur o danym obwodzie? Pokażę ścisły dowód, którego autorem jest Erhard Schmidt.

Wystąpienie ma na celu pokazać powiązania matematyki z poezją, czy raczej próbę badania poezji przez pryzmat świadomie (lub nieświadomie) użytych w niej zagadnień matematycznych. Prezentacja skupia się na analizie i interpretacji utworów Andrzeja Sosnowskiego oraz Tymoteusza Karpowicza pod kątem translacji języka i świata matematyki na płaszczyznę wiersza. Analizowane teksty rozpatrywane są jako projekt matematycznej poezji. Przy rozpatrywaniu tekstów Andrzeja Sosnowskiego najważniejszymi terminami są „unifikacja” oraz „rozmaitość” – terminy z pogranicza obu rozpatrywanych dziedzin naukowych. Pierwszorzędne w tym zakresie jest nawiązanie do teorii grafów, incydentalne natomiast do geometrii różniczkowej czy logiki. Wzajemne połączenia między elementami rzeczywistości Sosnowski zauważył tworząc wiersze-grafy. Poprzez jego świadome rozłożenia struktur sieciowych w tekście możemy obserwować unifikację dziejącą się na (i w trakcie „dziania się”) rozmaitości. Miesza słowa ze sobą, rozkleja je, a one wytwarzają różne płaszczyzny znaczeń. To, co dzieje się w wierszach Sosnowskiego przypomina sieć, plątaninę znaczeń i podmiotowości. Sieć posiada własność tak zwanego małego świata, gdzie między dwoma wierzchołkami istnieją bardzo krótkie ścieżki.

Część poświęcona Tymoteuszowi Karpowiczowi prezentuje jego projekt poezji matematycznej, który badany jest pod kątem przenikania się kilku dziedzin matematycznych – logiki, teorii mnogości, geometrii euklidesowej i różniczkowej. Podobnie dzieje się w poezji Tymoteusza Karpowicza, gdzie płaszczyzna wierszy stanowi labirynt, ścieżkę w ścieżce, wielokrotnie rozgałęziającą się drogę. Dla twórcy poezja to z jednej strony język w pełni kontrolowany, z drugiej to jedynie odbicie pewnej rzeczywistości, co ukazuje poprzez strukturę triad semantycznych jako konfrontacji dwóch niesymetrycznych wizji świata – artystycznej i intelektualnej. Karpowicz, podobnie jak Sosnowski, stosuje grę odbić, szukając możliwości pogodzenia słowa z rzeczą, wyobraźni z materią, a liczby ze słowem. Poprzez nawiązanie do logiki ukazuje, że zasady poezji przeważają nad zasadami matematyki, jednocześnie dowodzi, że prawa logiki są zawodne i sztuczne. Geometria w wierszach Karpowicza jest nieśmiała, nienarzucająca się, ale nieustannie obecna.

Matematyczne dziedziny, które będą przedstawiane, to m.in. teoria grafów, geometria różniczkowa, logika, kombinatoryka. Zadaniem dla uczestników będzie zastanowić się, czy faktycznie ścieżki między matematyką a słowem, poezją istnieją. Patronem dyskusji będzie ojciec owych tych zagadnień, Ludwig Wittgentein. Prezentacja zakłada nie tylko wykład, ale także aktywizowanie uczestników, burzę mózgów.

_______________
Opcjonalną ofertą kończącą wykład będzie prezentacja programu informatycznego, stworzonego do generowania wierszy, układając w odpowiedniej sekwencji i logice słowa, które uczestnik wpisze. Program jest w przygotowaniu, więc pozostanie jedynie opcjonalnym punktem wykładu, jako kolejne odniesienie w refleksji na temat połączeń między poezją a matematyką. Jeśli uda się do tego czasu ukończyć program i uzyskać pozytywne testy, uczestnicy zostaną poinformowani o takim punkcie w programie wydarzenia.

Obecnie ponad miliard ludzi żyje w slumsach, a liczba ta stale rośnie. Jednym z rozwiązań tego problemu proponowanym przez organizację UN-Habitat jest stopniowa poprawa jakości życia w slumsach np. poprzez zapewnienie ich mieszkańcom dostępu do infrastruktury takiej jak przejezdne drogi, czy instalacje sanitarne. Na wykładzie będzie można się dowiedzieć, jak można wykorzystać matematykę, a konkretnie grafy planarne, aby pomóc w realizacji tego celu.